Wyspa Złoczyńców - inspiracje

[TomaszK]

Guzzi parę miesięcy temu zabił mi ćwieka, przytaczając argumenty na to że książkowym Antoninowem jest Aleksandrów Kujawski. Powołał się na historie o przemytniczych charakterach mieszkańców miasteczka, bliskość kolejki wąskotorowej i Wisły (3km), legendarny skarb oraz badania archeologiczne w Otłoczynie, prowadzone na dodatek przez dobrze znanego Nienackiemu, Jerzego Kmiecińskiego. No cóż, legenda o skarbach jest prawie w każdej miejscowości, kolejek wąskotorowych w tamtych stronach było więcej, a i bliskość Wisły nie jest specjalnym wyróżnikiem.
Mocnym argumentem były natomiast historie o przemycie herbaty, na którym rzeczywiście dorabiali się mieszkańcy granicznego wówczas Aleksandrowa i wiele na ten temat można przeczytać w internecie. Ze swej strony dodam do tej teorii jeszcze jeden argument (może niezbyt mocny), że nazwy Aleksandrowa i Antoniowa są do siebie w pewnym stopniu podobne i nie chodzi tu tylko o literę A.
Ale w dalszym ciągu twierdzę, że miejsce akcji książki zostało sklejone z wielu odległych od siebie miejsc i nie mogę ustąpić jeśli chodzi o koronną moim zdaniem rzecz, czyli badania archeologiczne i antropologiczne.
Na stronie podanej przez guzziego, opisującej historię badań archeologicznych w Otłoczynie http://www.bip.gmina-aleksandrowkujawsk ... 04nadi.PDF rzeczywiście widnieją informacje o tym , że pierwsze badania w Otłoczynie prowadzili Bonifacy Zielonka i Jerzy Kmieciński jeszcze w latach 50-tych, a zatem przed powstaniem „Wyspy Złoczyńców”. Żeby to zweyfikować zaopatrzyłem się w książkę „Historia pierwotna społeczeństw Kujaw” Aleksandry Cofta-Broniewskiej i Aleksandra Kośko wydaną w roku 1982. Z książki tej wynika jednoznacznie, że do czasu jej wydania, w Aleksandrowie ani Otłoczynie nie prowadzono regularnych prac wykopaliskowych, zapewne prowadzono jedynie badania powierzchniowe, a badano tylko przypadkowe znaleziska . Książka cytuje zresztą wiele prac Zielonki i Kmiecińskiego, ale z wykopalisk w innych rejonach Kujaw. Wykopaliska w Otłoczynie i rejonie Aleksandrowa, miały miejsce dopiero później, w latach 80-tych, i tym samym nie mogły trafić do książki wydanej w roku 1964.
Podtrzymuję zatem moją tezę, że jeśli chodzi o miejsce wykopalisk archeologicznych i antropologicznych, tak ważne dla treści książki, pierwowzorem był Brześć Kujawski. Można się zresztą o tym przekonać porównując książkowy opis badania średniowiecznego cmentarza, z opisem badania stanowiska 4 w Starym Brześciu Kujawskim http://brzesckujawski.cba.pl/index.php/ ... ologiczne/ . Badania archeologiczne i antropologiczne w Brześciu Kujawskim, były prowadzone na ogromną skalę, w latach 1961-64, czyli bezpośrednio przed powstaniem książki. W czasie wizyty z Milady i michaŁem u profesora Poklewskiego, spytałem go zresztą o Brześć Kujawski jako miejsce badań które odwiedził Nienacki, co profesor potwierdził.
A wygląd miasteczka sprawdzimy na miejscu.

[Czesio1]

Ale w dalszym ciągu twierdzę, że miejsce akcji książki zostało sklejone z wielu odległych od siebie miejsc i nie mogę ustąpić jeśli chodzi o koronną moim zdaniem rzecz, czyli badania archeologiczne i antropologiczne.

Tak niewątpliwie było i liczę na to, że w czasie zlotu wiele z tych miejsc odnajdziemy. Powiem więcej, ja już widzę oczami wyobraźni jak przyporządkujemy poszczególne rozdziały, opisy terenów do rzeczywistych miejsc i zrobimy z tego genialną mapę Wyspy złoczyńców. Nie będzie to jedna mapka jak w przypadku tej, którą stworzyliśmy rozdział po rozdziale ale na pewno będzie niezwykłym przewodnikiem dla tych wszystkich, którzy zechcą ruszyć naszym śladem i poszukać miejsc samochodzikowych w nadwiślańskich terenach. Coś jak na Pojezierzu Moryńskim gdzie po naszym zlocie nasza nieoceniona Kasia3970 organizuje Rowerowy Rajd śladami Pana Samochodzika.

A wygląd miasteczka sprawdzimy na miejscu.

Mam nadzieję, że nie tylko tego miasteczka.

[Czesio1]

Guzzi parę miesięcy temu zabił mi ćwieka, przytaczając argumenty na to że książkowym Antoninowem jest Aleksandrów Kujawski.
(...)
Mocnym argumentem były natomiast historie o przemycie herbaty, na którym rzeczywiście dorabiali się mieszkańcy granicznego wówczas Aleksandrowa i wiele na ten temat można przeczytać w internecie.

TomaszKu, jeśli Aleksandrów Kujawski był wówczas miastem granicznym między zaborami to jest to kolejnym dowodem na to, że Antoninów to Otłoczyn, bo:

"W okresie poprzedzającym tę datę, o pięć kilometrów od miasteczka przebiegała granica między zaborem pruskim i rosyjskim. Obywatele Antoninowa zajmowali się przemytem słynnej rosyjskiej herbaty, miasteczko miało kilku niekoronowanych „królów herbacianych”, którzy na przemytniczym procederze dorobili się dużych fortun."

Skoro w Aleksandrowie przebiegała granica to miasteczko to nie mogło być jednocześnie Antoninowem z uwagi na owe "o pięć kilometrów od miasteczka". A Otłoczyn w linii prostej leży mniej więcej o pięć kilometrów od Aleksandrowa.
Ciekawe czy w Aleksandrowie bądź najbliższej okolicy są jakieś pozostałości po granicy między zaborami.

[PawelK]

ślady granicy rosyjsko – pruskiej pod Toruniem. Podczas kongresu wiedeńskiego w 1815 r. dokonano nowego podziału ziem polskich między państwa zaborcze. Najbardziej skorzystała na tym Rosja, której przyznano większość terytorium Księstwa Warszawskiego, z którego utworzono Królestwo Kongresowe. W ten sposób rosyjska granica przesunęła się znacznie na zachód. Do dzisiaj jej ślady można oglądać w okolicach Służewa, Lubicza i Chorągiewki pod Toruniem, gdzie zachowały się pozostałości linii granicznej: rowy wyłożone kamieniami i repery zarówno pruskie jak i rosyjskie. Podział ziem poprowadzony po 1815 r. wzdłuż granicy posiadłości Torunia i biskupstwa płockiego, do dziś oddziela diecezję toruńską i włocławską.

http://www.nasze.kujawsko-pomorskie.pl/ ... ostki.html

i ciekawostka o świstawkach

http://localpressawards.pl/?p=2199

i jeszcze jedno opracowanie

http://szymon-spandowski.blogspot.com/2 ... nikow.html

[Czesio1]

ślady granicy rosyjsko – pruskiej pod Toruniem. Podczas kongresu wiedeńskiego w 1815 r. dokonano nowego podziału ziem polskich między państwa zaborcze. Najbardziej skorzystała na tym Rosja, której przyznano większość terytorium Księstwa Warszawskiego, z którego utworzono Królestwo Kongresowe. W ten sposób rosyjska granica przesunęła się znacznie na zachód. Do dzisiaj jej ślady można oglądać w okolicach Służewa, Lubicza i Chorągiewki pod Toruniem, gdzie zachowały się pozostałości linii granicznej: rowy wyłożone kamieniami i repery zarówno pruskie jak i rosyjskie.

Najbliżej byłoby nam do Służewa, żeby obejrzeć te pozostałości.
Szkoda Paweł, że nie dasz rady dojechać do nas.

[TomaszK]

Wszystkich którzy nie byli na zlocie spieszę poinformować, że wizyta w Brześciu Kujawskim dostarczyła cennych informacji odnośnie źródeł inspiracji Zbigniewa Nienackiego:
- Od lat 50-tych do 80-tych przy ryneczku istniał sklep typu "szwarc, mydło i powidło" prowadzony przez panią Zofię Jabłońską. Jej wnuk powiedział, że to był drugi sklep w mieście, a nasza przewodniczka - dyrektor biblioteki w Brześciu Kujawskim opisywała, że osoba pani Zofii, doskonale odpowiada postaci Pilarczykowej
- Wokół Brześcia można znaleźć bunkry z okresu II wojny światowej, dwa z nich odwiedziliśmy
- W Brześciu jest wyspa ! W odległości kilometra od centrum znajduje się jezioro Cmentowo (dawniej Smętowo), a na jeziorze wyspa porośnięta starymi drzewami. Obecnie jezioro zarasta trzciną, ale nasza przewodniczka z biblioteki wspominała, że jeszcze kilkanaście lat temu można się było w nim kąpać. Tuż przy brzegu jeziora, na początku lat 60-tych archeolodzy i antropolodzy prowadzili wykopaliska, zatem Nienacki który ich odwiedził w 1962 roku, musiał widzieć wyspę. Nawiasem mówiąc nazwa jeziora nawiązuje do staropolskiego określenia cmentarza, więc wyspa może mieć swoją mroczną historię. Może to jest tytułowa "Wyspa Złoczyńców" ?

[TomaszK]

Jak wiadomo, dotychczas nie udało się znaleźć pierwowzoru tytułowej Wyspy Złoczyńców. Spotkałem się z teorią, że pierwowzorem miała być „Dzikowska Kępa” z Ciechocinka, ale to mało prawdopodobne, bo jest to wyspa bardzo duża (właściwie fragment lądu oddzielony odnogą rzeki) i do niedawna zamieszkała. Natomiast wyspa bez nazwy wskazana nam w Brześciu Kujawskim wydaje się dość prawdopodobna. Nie mówię oczywiście o prawdziwej wyspie na której pochowano oddział Barabasza, bo taka zapewne nie istnieje, ale o takiej, która mogła być inspiracją dla Nienackiego.
Wyspy w Brześciu Kujawskim szukałem już dawno temu, ale na jedynym zbiorniku wodnym w okolicy, żadnej wyspy nie było. Tak wygląda obecnie jezioro Cmentowo, to zdjęcie z Google Earth. Jezioro stopniowo zarasta trzciną, tylko miejscami widoczne jest lustro wody.



Ale kiedy w czasie zlotu powiedziano nam, że wyspa kiedyś była, zacząłem jej szukać na starych mapach i rzeczywiście znalazłem. Tutaj widać ją na mapie niemieckiej z 1944 roku (z portalu Archiwum Map Zachodniej Polski).



A tu na rysunku z pracy doktorskiej Lidii Gabałówny „Ze studiów nad grupą brzesko-kujawską kultury lendzielskiej” z 1966 roku.



Pozwolę sobie przypomnieć, że Lidia Gabałówna mogła być pierwowzorem Babiego Lata z „Uroczyska”, i Nienacki odwiedzając w 1962 roku Brześć Kujawski, pojechał tam być może na jej zaproszenie. Zespół łódzkich archeologów prowadził w tym okresie badania na stanowisku oznaczonym na powyższym planie numerem „4”, a zatem tuż obok jeziora. Późniejsze badania, wykazały na wyspie ślady dawnego osadnictwa oraz groby innej starożytnej kultury. Być może właśnie znajdywane tam od dawna kości (groby były płytkie), były przyczyną nazwania całego jeziora „Smętowo”, co opowiedziane Nienackiemu, natchnęło go do pochowania tutaj książkowej bandy Barabasza.
A tak wygląda jezioro obecnie, to zdjęcie z miejsca widokowego przy dworcu autobusowym. Wyspa, to ta kępa drzew w głębi po lewej stronie.

[Czesio1]

Uprzedziłeś mnie TomaszKu bo miałem i ja zamiar zerknąć na stare niemieckie mapy by poszukać wyspy na jeziorze Smętowo.
Dodając do Twoich inspiracji na temat Brześcia dodam jeszcze że mamy w tym miasteczku prostokątny rynek z czterema krzyżującymi się ulicami, co bardzo pasuje opisowi Antoninowa. Ktoś z osób oprowadzających nas po Brześciu dopuszczał realną możliwość lokalizacji na rynku studzienki (w której Tomasz zaopatrywał się w wodę), obecnie pamiątką po niej może być fontanna na środku rynku.
To jeszcze nie wszystko. Mamy po przeciwnych stronach rynku siedzibę obecnych władz miasta i kościół zbudowany z czerwonej cegły z 1332 roku.
W drodze z rynku w stronę jeziora Smętowo mieści się również piekarnia, w której Tomasz zakupił chleb wracając do obozowiska.
W ogóle spotkanie z miejscowymi władzami Brześcia było niezwykle ciekawe i owocne w informacje tak bardzo poszukiwane przez nas do wytropienia pierwowzoru Antoninowa.

[Czesio1]

I niech nikt nie mówi, że Antoninów nie istnieje:



Byłem, widziałem, uwieczniłem na fotograficznej kliszy.

[TomaszK]

Od początku przeczuwałem że istnieje !

[TomaszK]

Ciąg dalszy inspiracji.
Zbigniew Nienacki pisze w "Wyspie Złoczyńców", że po ucieczce dziedzica Dunina, w jego pałacu urządzono szkołę rolniczą. I właśnie w jej pobliżu dokonano pierwszych odkryć archeologicznych. Tak jest to opisane w książce: "Przed kilkuset laty tutaj właśnie, na niewielkim wzgórzu nad jeziorem, rozciągał się cmentarz. Teraz oczywiście po cmentarzu nie pozostało żadnego widocznego śladu, urosła trawa i stare drzewa ... zbudowano pałac, w którym zamieszkali Duninowie. I dopiero, gdy w pałacu Dunina umieszczono Szkołę Rolniczą i zaczęto kopać w parku rowy do przewodów kanalizacyjnych, odnaleziono w ziemi stare szkielety ludzkie. Na wiosnę, gdy odkryto szkielety podczas budowy kanalizacji do dawnego pałacu Dunina, miejscowe władze zawiadomiły o znalezisku Zakład Antropologii. I przyjechał tu nasz profesor, żeby zbadać sprawę na miejscu. Profesor rozmawiał tu w miasteczku z wieloma ludźmi, próbując ustalić, gdzie przed laty znajdowały się w tej okolicy stare cmentarze.".


fot. kasiaN www.jakleci.pl


Ciekawa zbieżność, bo wszystkie odkrycia archeologiczne w Brześciu i okolicach, zaczęły się rzeczywiście od szkoły rolniczej. Konrad Jażdżewski, nestor łódzkich archeologów, tak opisuje początek odkryć w Brześciu Kujawskim : "Poszukiwania rozpoczęto na skutek doniesienia p. inż. Wł. Kamińskiego, o odkryciu przezeń grobu skrzynkowego kultury grobów megalitycznych na terenie Szkoły Rolniczej w Starym Brześciu, w powiecie włocławskim" (Z otchłani wieków, 1933 nr 4-5). Ryszard Grygiel w książce "Przygody archeologa pod starobrzeską lipą", pisze, że odkrycie zostało dokonane na polach należących do szkoły, położonych między szkołą a jeziorem Cmentowo, a wkrótce potem okazało się że jest tam całe cmentarzysko kultury amfor kulistych.


Wielkopolska Biblioteka Cyfrowa

Ryszard Grygiel pisze też, że przez wiele lat archeolodzy pracujący w Brześciu, byli zakwaterowani w szkole, z której poddasza był widok na jezioro Cmentowo i znajdujące się wokół niego wykopaliska. Budynek, pomimo majestatycznego wyglądu, nie był wcześniej pałacem, ale od razu powstał jako szkoła rolnicza, wybudowany w latach dwudziestych z inicjatywy władz lokalnych. Prawdopodobnie jednak stał się dla Nienackiego pierwowzorem pałacu dziedzica Dunina.
 
 

[Czesio1]

W sąsiednim temacie Wyspa złoczyńców - mapy przez kilka tygodni tworzyliśmy nasze wspólne wyobrażenia na temat miejsca akcji Wyspy złoczyńców. W bieżącym temacie TomaszK wykonał kawał świetnej roboty próbując dociec źródeł inspiracji Nienackiego. W majowy weekend ruszyliśmy śladami przygód Pana Tomasza szukając książkowego Antoninowa.
Spróbujemy zatem uporządkować i podsumować to wszystko. Po konsultacji z TomaszKiem i w trakcie konsultacji z Hanką sporządziłem mapę miejsc samochodzikowych w Brześciu Kujawskim i okolicach. Na razie wygląda to tak:

ANTONINÓW część I



Opis mapki:

1) Cztery krzyżujące się ulice
„Miasteczko Antoninów posiada około 3000 mieszkańców i cztery ulice krzyżujące się ze sobą.”

2) Prostokątny rynek
„W środku miasteczka znajduje się prostokątny rynek wybrukowany „kocimi łbami",”

3) Prezydium Miejskiej Rady Narodowej (Urząd Miejski)
„przy rynku mieści się najokazalszy gmach, dwupiętrowy dom, w którym urzęduje Prezydium Miejskiej Rady Narodowej.”

4) Kościół z czerwonej cegły (miejsce odnalezienia obrazów)
„Po drugiej stronie stoi kościół zbudowany z czerwonej cegły. Jego historia sięga XIV wieku, ale od tamtego czasu został on wielokrotnie przebudowany,”

5) Tor kolejki wąskotorowej
„O pół kilometra za miastem przechodzi tor wąskotorowej,”

6) Cukrownia (nieczynna od 2008 roku)
„po którym w okresie jesiennym kursują wagony z burakami, dowożonymi do niedalekiej cukrowni.”

7) Staw
„Tuż przy torze rozciąga się duży park ze stawem pokrytym zieloną rzęsą. Nad stawem są piękne wierzby płaczące,”

8) Szkoła rolnicza (Pałacyk Dunina)
„a w głębi parku znajduje się renesansowy pałacyk dworski. (…) W pałacyku zaś znalazła pomieszczenie szkoła rolnicza.”

9) Sklep Pilarczykowej (pozostały już tylko fundamenty)
„W powrotnej drodze rzucił mi się w oczy mały prywatny sklepik (…) pani Pilarczykowej – bo takie nazwisko widniało na szyldzie nad drzwiami.”

10) Piekarnia
„W drodze powrotnej do obozu wstąpiłem do piekarni i kupiłem bochenek świeżego chleba.”

11) Studnia na rynku (miejsce obecnej fontanny)
„Zatrzymałem się obok studni w rynku, napełniłem wodą pięciolitrową banieczkę, którą miałem wśród turystycznego sprzętu.”

12) Wyspa złoczyńców
„Oczywiście nie potrzebowałem nikogo pytać, gdzie leży Wyspa Złoczyńców, miałem ją zaznaczoną na planie.”

13) Studnia Barabasza (miejsce wykopalisk antropologów w 1962r.)
„Wiadomość o makabrycznym odkryciu, dokonanym przez antropologów w starej studni, dość szybko rozeszła się po miasteczku i ściągnęła nad rzeczkę sporą ilość ciekawych.”

14) Cmentarz w parku (miejsce wykopalisk antropologów w 1962r.)
„Obsiedli mój samochód i pojechaliśmy do parku dziedzica Dunina. Przed kilkuset laty tutaj właśnie, na niewielkim wzgórzu nad jeziorem, rozciągał się cmentarz.”


Nie wszystkie zaznaczone punkty udało się nam zobaczyć, ale może to i lepiej bo będzie pretekst żeby tam kiedyś wrócić. Czy coś Wam jeszcze się nasuwa na uwagę, jakieś szczegóły, coś co pominąłem?

[TomaszK]

Brawo Czesiu, jak zawsze jesteś wspaniały. A co będzie w części drugiej ?

[Czesio1]

Brawo Czesiu, jak zawsze jesteś wspaniały. A co będzie w części drugiej ?

Dzięki TomaszKu. Bez Twoich niesamowitych inspiracji jak i bez cennych uwag przy powstawaniu mapki nie byłoby jej w ogóle.
W drugiej części będzie na pewno Otłoczyn i okolice. Być może do tej mapki podepnę i Aleksandrów Kujawski, gdzie przebiegała granica między zaborami (przemyt herbaty).
Poza tym planuję zrobić mapkę Ciechocinka z miejscami, które udało nam się odnaleźć dzięki miłemu panu z Biura Informacji Turystycznej no i Siarzewo czyli potencjalne miejsce przeróbki wehikułu na amfibię.

[Czesio1]

Po otrzymaniu kilku cennych informacji od Hanki i po konsultacji z TomaszKiem uzupełniłem mapkę o dwa kolejne punkty:

ANTONINÓW część I



Opis mapki:

1) Cztery krzyżujące się ulice
„Miasteczko Antoninów posiada około 3000 mieszkańców i cztery ulice krzyżujące się ze sobą.”

2) Prostokątny rynek
„W środku miasteczka znajduje się prostokątny rynek wybrukowany „kocimi łbami",”

3) Prezydium Miejskiej Rady Narodowej (Urząd Miejski)
„przy rynku mieści się najokazalszy gmach, dwupiętrowy dom, w którym urzęduje Prezydium Miejskiej Rady Narodowej.”

4) Kościół z czerwonej cegły (miejsce odnalezienia obrazów)
„Po drugiej stronie stoi kościół zbudowany z czerwonej cegły. Jego historia sięga XIV wieku, ale od tamtego czasu został on wielokrotnie przebudowany,”

5) Tor kolejki wąskotorowej
„O pół kilometra za miastem przechodzi tor wąskotorowej,”

6) Cukrownia (nieczynna od 2008 roku)
„po którym w okresie jesiennym kursują wagony z burakami, dowożonymi do niedalekiej cukrowni.”

7) Staw
„Tuż przy torze rozciąga się duży park ze stawem pokrytym zieloną rzęsą. Nad stawem są piękne wierzby płaczące,”

8) Szkoła rolnicza (Pałacyk Dunina)
„a w głębi parku znajduje się renesansowy pałacyk dworski. (…) W pałacyku zaś znalazła pomieszczenie szkoła rolnicza.”

9) Sklep Pilarczykowej (pozostały już tylko fundamenty)
„W powrotnej drodze rzucił mi się w oczy mały prywatny sklepik (…) pani Pilarczykowej – bo takie nazwisko widniało na szyldzie nad drzwiami.”

10) Piekarnia
„W drodze powrotnej do obozu wstąpiłem do piekarni i kupiłem bochenek świeżego chleba.”

11) Studnia na rynku (miejsce obecnej fontanny)
„Zatrzymałem się obok studni w rynku, napełniłem wodą pięciolitrową banieczkę, którą miałem wśród turystycznego sprzętu.”

12) Wyspa złoczyńców
„Oczywiście nie potrzebowałem nikogo pytać, gdzie leży Wyspa Złoczyńców, miałem ją zaznaczoną na planie.”

13) Studnia Barabasza (miejsce wykopalisk antropologów w 1962r.)
„Wiadomość o makabrycznym odkryciu, dokonanym przez antropologów w starej studni, dość szybko rozeszła się po miasteczku i ściągnęła nad rzeczkę sporą ilość ciekawych.”

14) Cmentarz w parku (miejsce wykopalisk antropologów w 1962r.)
„Obsiedli mój samochód i pojechaliśmy do parku dziedzica Dunina. Przed kilkuset laty tutaj właśnie, na niewielkim wzgórzu nad jeziorem, rozciągał się cmentarz.”

15) Gospoda ludowa, przystanek PKS
„W miasteczku znajduje się (…) gospoda ludowa, mieszcząca się obok niewielkiego skwerku, koło którego zatrzymują się autobusy PKS-u.”

16) Kawiarnia „Kolorowa”
„Przy głównej ulicy w małym i obskurnym drewniaku jest kawiarnia o nazwie „Kolorowa”.”

[Czesio1]

ANTONINÓW część II



1) Przystań „Ciechocinek”
„Wkrótce rzeka uczyniła łagodny skręt i po lewej stronie ukazała się prowizoryczna przystań rzeczna, przerobiona ze starej barki, z napisem „Ciechocinek”.”

2) Dawna granica między zaborami
„o pięć kilometrów od miasteczka przebiegała granica między zaborem pruskim i rosyjskim.”

3) Tomasz z Hanką jadą do Ciechocinka
„Ulice miasteczka wyprowadziły nas właśnie na szosę do Ciechocinka.”

4) Tężnie ciechocińskie
„Ciechocinek jest bardzo ładną, choć ostatnio nie nazbyt modną miejscowością wypoczynkową. (…) pełno tu ludzi starszych, statecznych kuracjuszy, którzy przyjeżdżają, aby wypoczywać i leczyć nadwątlone zdrowie. (…) To przede wszystkim dla nich zbudowano słynne ciechocińskie tężnie, po których spływa solanka, nasycając powietrze zdrowotnym jodem.”

5) Park Zdrojowy w Ciechocinku
„Kuracjuszom wystarcza piękny park zdrojowy ze stawem, po którym pływają łabędzie, z pawiami dostojnie kroczącymi po trawnikach, wystarcza im zapach róż rozkwitających na kwietnikach, kawiarnia w parku, spacery po zadrzewionych asfaltowych uliczkach, podziwianie pięknych fontann i wodotrysków.”

6) Fontanna „Grzybek” w Ciechocinku
„W samym centrum Ciechocinka, tuż obok wielkiej fontanny w kształcie grzyba, jest parking strzeżony.”

7) Pensjonat Orbisu w Ciechocinku
„On sam, zdaje się, pracuje w dyplomacji. Do Ciechocinka przyjechał na wypoczynek. Nazywa się Hertel, Mieszka w pensjonacie Orbisu.”

8) Kawiarnia „Zdrojowa” w Ciechocinku
„Był wieczór, „Zdrojowa” dopiero zapełniała się gośćmi.”

9) Pościg za czarną limuzyną
„Nie sprawdziły się te przewidywania. Pan Hertel ruszył szosą do Torunia. Potem skręcił na drogę do Antoninowa.”

10) Droga przez las do bunkrów
„Minęliśmy wioskę, (...) Wkrótce zaczął się las - wysoko-pienny, gęsty, rozległy.”

11) Dawna przeprawa promowa na Wiśle
„Przebyliśmy jeszcze kilkadziesiąt metrów i oto ukazała mi się dobrze znajoma okolica. Żwirówka skończyła się, dalej był piasek i łagodny zjazd do Wisły.”

12) Miejsce rozmowy Tomasza z Hanką
„- Proszę. niech pani usiądzie - zaprosiłem Hankę do zajęcia miejsca na małym wzgórku, porośniętym trawą,”

13) Miejsce odpłynięcia kłusowników
„Trzech ludzi z żelastwami zeszło nad Wisłę, ale nie w tym miejscu, gdzie piaszczysta droga stykała się z rzeką i gdzie kiedyś przybijał prom, lecz nieco dalej. Rosły tam krzaki, usłyszeliśmy ich szelest i potem stuk wiosła o burtę łódki.”

14) świerkowy zagajnik z rowem przeciwczołgowym
„Przekroczyłem piaszczystą drogę, którą jechałem kiedyś „samem”, i znalazłem się w nie znanej mi części lasu. Najpierw był szmat wysokopiennego sosnowego starodrzewia, a później świerkowy zagajnik, przecięty głębokim rowem przeciwczołgowym.”

15) Bunkier w lesie
„Odkryłem także kilka bunkrów zbudowanych z żelbetonu.”

16) Pagórek leśny z bunkrem
„ja przespacerowałem się aż na drogę, po której przybyć miał czarny samochód. Tak, tą właśnie drogą przyjechałem przedwczoraj wieczorem ścigając wóz pana Hertla.”
(…)
Mężczyzna minął krzewy malin i począł wstępować na niewysoki wzgórek leśny, gdzie rosły niskie, młode drzewka.”
(…)
„Tell pochylił się, przesunął na bok gałązki. Ukazało się okrągłe betonowe ocembrowanie, nakryte ciężką żelazną pokrywą, o promieniu około siedemdziesięciu centymetrów.
– Czy wiesz, co to jest, Tellu? – zawołałem radośnie. – Wydaje mi się, że odkryliśmy boczny właz do podziemnych umocnień.”

[Czesio1]

Nawiązując do Aleksandrowa, znalazłem taki opis:
O dwa kilometry dalej, nad małą, krętą rzeczką Tążyną, biegła ongiś granica między zaborem rosyjskim i pruskim. Stacja graniczna rosyjskiego imperium otrzymała dworzec, wystarczająco reprezentacyjny jak na owe czasy i tak obszerny, aby pomieścić mógł liczne komory celne i sale restauracyjne, gdzie wypocząć mogli podróżujący z dalekiego Sankt Petersburga. Obok granicznego dworca wyrosły domy dla celników i urzędników carskich, którzy nowo powstające miasto nazwali "Aleksandrów" od imienia cara Aleksandra. Obok domków urzędników carskich pobudowali domostwa także i przemytnicy, dostarczający na drugą stronę Tążyny nie oclone towary. Było to więc miasteczko celników i przemytników, urzędników carskich i "żeleznodorożników"; tu mieli także kwatery Kozacy strzegący granicy.

Przypomina Wam to jakieś miejsce? A cytacik pochodzi z 'Sumienia'.

Chyba sięgnę ponownie po tę pozycję bo nie pamiętam tego cytatu. Tak z czystej ciekawości bo bardzo mnie interesuje jak przebiegała granica między zaborami pod kątem map z Wyspy złoczyńców. Może ma ktoś jakieś dodatkowe informacje?

[TomaszK]

Przebieg tej granicy na interesującym nas terenie, można zobaczyć tutaj http://www.rychwiccy.eu/index_pliki/kujawy.htm
A domu Skałbany chyba rzeczywiście lepiej nie zaznaczać na realnej mapie, skoro nie wiemy gdzie go dać.

[Czesio1]

Przebieg tej granicy na interesującym nas terenie, można zobaczyć tutaj http://www.rychwiccy.eu/index_pliki/kujawy.htm

Z mapy te wynika, że granica nie przechodziła przez Aleksandrów Kujawski lecz gdzieś opodal. A przecież wiadomo, że w Aleksandrowie punktem granicznym był dworzec kolejowy. Możliwe, że mapa ta tylko określa miasto punktem orientacyjnie a sama miejscowość zajmuje nieco większy obszar.
Nie wiem czy ktoś ma jakieś informacje na temat położenia owego dworca w Aleksandrowie? Na mapie, którą zamieściłem powyżej jest on zaznaczony jako miejsce graniczne, ale z opisów, które znalazłem w sieci wynikałoby że jest on nieco powyżej na tej mapie. Niby to drobiazg ale chciałbym dopracować mapkę zanim pojawi się między innymi w foto-albumie.

A domu Skałbany chyba rzeczywiście lepiej nie zaznaczać na realnej mapie, skoro nie wiemy gdzie go dać.

Tak się stanie. Szkoda, że nie mieliśmy ani czasu ani możliwości, żeby przeprawić się na drugą stronę Wisły aby poszukać domu Skałbany. Choć z drugiej strony pół wieku jakie dzieli nas od akcji książki Wyspy na pewno odcisnęła piętno czasu na tym domku.

[TomaszK]

Z artykułu, do którego link podesłał kiedyś guzzi wynikało, że graniczność Aleksandrowa polegała na tym, że to była ostatnia stacja kolejowa przed przekroczeniem granicy.
Tak też jest w Wyspie Złoczyńców : "o 5km od miasteczka przebiegała granica".

[Czesio1]

Z artykułu, do którego link podesłał kiedyś guzzi wynikało, że graniczność Aleksandrowa polegała na tym, że to była ostatnia stacja kolejowa przed przekroczeniem granicy.

Tu z kolei: http://pl.wikipedia.org/wiki/Aleksandr%C3%B3w_Kujawski_%28stacja_kolejowa%29
mamy:

"Stacja kolejowa w Aleksandrowie Kujawskim powstała w 1862 roku dla nowo zbudowanej Kolei Warszawsko-Bydgoskiej, jako stacja graniczna między zaborem pruskim i rosyjskim. Stacja miała duże znaczenie, gdyż była jedną z niewielu stacji granicznych pomiędzy Prusami a Rosją (najbliższe stacje graniczne znajdowały się w Mławie i Skalmierzycach)."

Wynikałoby stąd, że stacja ta była jednak konkretnie punktem granicznym. Tylko czy można w 100% wierzyć Wikipedii?

Tak też jest w Wyspie Złoczyńców : "o 5km od miasteczka przebiegała granica".

Ale miasteczkiem owym był Antoninów. Otłoczyn leży mniej więcej w tej odległości od Aleksandrowa (no, może nieco mniej, ale przecież Nienacki mógł się nieco pomylić).

[Czesio1]

Z artykułu, do którego link podesłał kiedyś guzzi wynikało, że graniczność Aleksandrowa polegała na tym, że to była ostatnia stacja kolejowa przed przekroczeniem granicy.
Tak też jest w Wyspie Złoczyńców : "o 5km od miasteczka przebiegała granica".

Dokonałem modyfikacji powyższej mapy Otłoczyna i okolic. Usunąłem dom Skałbany i zaznaczyłem orientacyjną linię dawnej granicy między zaborami.
Co o tym myślicie?

[templariusz72]

Czesio mapka perwsza klasa(ta okolic Aleksandrowa i Otloczyna sam swego czasu siedziałem sporo nad mapa i analizowalem każdy krok Pana Tomasza i w/g mnie to w 99% miejsce akcji Wyspy Zloczyncow a nie Brześć Kujawski.

[Czesio1]

Czesio mapka perwsza klasa(ta okolic Aleksandrowa i Otloczyna sam swego czasu siedziałem sporo nad mapa i analizowalem każdy krok Pana Tomasza i w/g mnie to w 99% miejsce akcji Wyspy Zloczyncow a nie Brześć Kujawski.

Dzięki templariuszu72.
Samo położenie Antoninowa wskazuje zdecydowanie na Otloczyn. Natomiast Brześć Kujawski był dla Nienackiego pierwowzorem do stworzenia książkowego Antoninowa, co mogliśmy się przekonać na miejscu w czasie zlotu.
Templariuszu, a czy siedziałeś również nad mapami do innych części kanonu?

[Czesio1]

Jeszcze jedna mapka:



17) Miejsce przeróbki wehikułu na amfibię
„Za Nieszawą droga zbliżyła się do Wisły, przyjemnie powiało chłodem i kwaśnym zapachem wody.
(…)
Zjechałem z szosy aż na sam brzeg rzeki, który w tym miejscu był bardzo niski. Koła samochodu zatrzymały się tuż przy wodzie”

[templariusz72]

Tak próbowałem umiejscowić Niesamowity Dwór czyli Janowke ,jak i Kortumowo (tutaj działałem "w terenie") Polecam odwiedzić Papowo Biskupie

[TomaszK]

Samo położenie Antoninowa wskazuje zdecydowanie na Otłoczyn. Natomiast Brześć Kujawski był dla Nienackiego pierwowzorem do stworzenia książkowego Antoninowa, co mogliśmy się przekonać na miejscu w czasie zlotu.

Aleksandrów to duże miasto. A co do położenia Antoninowa, to czy nie byłby to raczej Ciechocinek ? Nie analizowałem pod tym kątem odległości i kierunków opisanych w książce, ale podejrzewam, że Nienacki odwiedzając w 1962 antropologów, bazę miał właśnie w Ciechocinku. Tak przypuszczam, bo w części jego książek, przewijają się duże ośrodki wypoczynkowe, opisane na tyle dokładnie, że autor mógł znać je tylko z autopsji. Tak było np. w Templariuszach, Księdze Strachów, Niesamowitym Dworze i Winnetou. W Ciechocinku mógł mieszkać w tym ośrodku, w którym umieścił Hertla.

[Czesio1]

A co do położenia Antoninowa, to czy nie byłby to raczej Ciechocinek ? Nie analizowałem pod tym kątem odległości i kierunków opisanych w książce, ale podejrzewam, że Nienacki odwiedzając w 1962 antropologów, bazę miał właśnie w Ciechocinku. Tak przypuszczam, bo w części jego książek, przewijają się duże ośrodki wypoczynkowe, opisane na tyle dokładnie, że autor mógł znać je tylko z autopsji. Tak było np. w Templariuszach, Księdze Strachów, Niesamowitym Dworze i Winnetou. W Ciechocinku mógł mieszkać w tym ośrodku, w którym umieścił Hertla.

Nie TomaszKu, Ciechocinek to odrębne miasto wymienione zresztą w książce. Zresztą:

"Wkrótce rzeka uczyniła łagodny skręt i po lewej stronie ukazała się prowizoryczna przystań rzeczna, przerobiona ze starej barki, z napisem „Ciechocinek". Tu przed przystanią przybiłem do brzegu i wysadziłem dziewczynę na ląd.
- Jak się nazywa miejscowość, do której pan jedzie? - zapytała na pożegnanie.
- Antoninów nad Wisłą - powiedziałem. "

Tomasz minął zatem Ciechocinek i popłynął wehikułem w dół rzeki ku Antoninowowi.

[Czesio1]

Wrzuciłem wszystkie trzy mapy do naszego forowego chomika:

śladami Pana Samochodzika - MAPY

Można sobie ściągnąć w oryginalnej wielkości.

[templariusz72]

Wrzuciłem wszystkie trzy mapy do naszego forowego chomika:

śladami Pana Samochodzika - MAPY

Można sobie ściągnąć w oryginalnej wielkości.

Na moje ten Otłoczyn pasuje idealnie.Jak zrobi się trochę ladniej przejade się tam motorem, ale wczesniej przeczytam jeszcze raz książkę.